ปลาทองว่ายน้ำผิดท่า เกิดจากอะไร ?

ปลาทองว่ายน้ำผิดท่า เกิดจากอะไร ?
โดย สพ.ญ. พรชนิต ตันติเจริญวิโรจน์ (หมอออย)
คุณหมอเคยสังเกตไหมว่า เจ้าของปลาทองที่พามารักษาโดยส่วนใหญ่นั้น มักจะพาน้องมารักษาที่โรงพยาบาลด้วยอาการเหล่านี้ ว่ายน้ำตัวเอียงๆ หงายท้องว่ายน้ำ ก้นโด่ง รึก้นจมผิดปกติ บางตัวก็จมอยู่ก้นบ่อ ไม่สามารถว่ายน้ำขึ้นมาได้เหมือนปลาทั่วๆไป
อาการเหล่านี้ เป็นอาการที่บ่งบอกได้ถึงกลุ่มอาการ "Swim bladder disorder" หรือก็คือเกิดความผิดปกติที่ถุงลมของน้องปลาทองนั่นเอง
แล้วอะไรล่ะที่เป็นสาเหตุให้เกิดความผิดปกติของถุงลมเหล่านั้น เมือใดก็ตามที่อวัยวะภายในของน้องปลาโดยเฉพาะ ทางเดินอาหารนั้นมีการ ขยายขนาดใหญ่ขึ้น ก็เป็นสาเหตุให้เกิดการเบียดถุงลมให้ลดการทำงาน หรือเกิดการเคลื่อนที่ของถุงลมไปอยู่ในตำแหน่งที่ผิดปกติได้
โดยสามารถพบสาเหตุหลักๆได้ดังนี้
1. การที่ปลาฮุบอากาศมากเกินไปในขณะที่กินอาหาร เป็นสาเหตุให้เกิดการสะสมอากาศในทางเดินอาหารมากเกินไปจนเบียดถุงลม
2. อาหารที่มีเยื่อใยคุณภาพต่ำ ส่งผลให้เกิดภาวะท้องผูก
3. การให้อาหารที่มากเกินไป ส่งผลให้มีการสะสมไขมันที่ตับ ตับจึงมีขนาดที่โตขึ้น
4. อวัยวะภายในมีการขยายขนาด หรือมีเนื้องอกภายในร่างกาย ส่งผลให้เกิดการเบียดทับถุงลม
5. การติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis)
แนวทางการรักษา
1. ปรับเพิ่มอุณหภูมิของน้ำในตู้ปลา เนื่องจากอุณหภูมิที่เย็นเกินไปจะทำให้ระบบการย่อยทำงานได้ไม่ดี ก่อให้เกิดภาวะท้องผูก ควรเพิ่มอุณหภูมิให้อยู่ในช่วง 70-80 องศาฟาเรนไฮด์
2. ในกรณีที่เกิดจากภาวะทานอาหารมากเกินไป แนะนำงดอาหาร 3 วันเพื่อปรับให้ทางเดินอาหารกลับเข้าสู่ขนาดเดิม
3. ปรับเปลี่ยนชนิดอาหารให้มีเยื่อใยที่เหมาะสม โดยใช้อาหารปลาที่มีส่วนผสมของไฟเบอร์มากกว่า 12%
4. กรณีที่ปลาไม่สามารถทานอาหารเองได้ ให้ป้อนหรือปรับรูปแบบการให้อาหาร เช่น อาหารเม็ดแบบจม เพื่อให้ปลาว่ายลงไปกินง่ายขึ้น
5. กรณีที่ถุงลมผิดปกติจากภาวะติดเชื้อ ควรให้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วยเสมอ เช่น ยากลุ่ม fluoroquinolone , aminoglycoside หรือ betala ctame
6. ใช้ห่วงชูชีพ หรือทุ่น เพื่อปรับสภาพให้สัตว์ป่วยสามารถมีชีวิตอยู่ได้