สวัสดีค่ะ น้องกระต่ายมีปัญหาเรื่องท่อน้ำตาตัน ทำให้มีน้ำตาไหลออกมาจนขนตรงหัวตาแข็ง อยากทราบวิธีทำความสะอาดที่ถูกต้องค่ะ ปล.น้องอายุ 10 ขวบ แล้วค่ะ ขอบคุณค่ะ

กระต่ายที่มีท่อน้ำตาตันต้องหาสาเหตุเป็นเบื้องต้นก่อน เช่น ท่อน้ำตาตันเพราะเกิดการอักเสบของท่อและต่อมน้ำตาจะรักษาอีกแบบ ต่างจากท่อน้ำตาตันที่มาจากโรคระบบทางเดินหายใจที่พบได้ทั้งระบบทางเดินหายใจส่วนต้น เช่น โพรงจมูก ไซนัส และที่พบบ่อยคืออาการภูมิแพ้ และในกระต่ายอายุมากจะพบได้บ่อยๆ ต้องทำการตรวจให้ละเอียด ที่ก็ต้องรักษาโรคที่เป็นต้นเหตุร่วมด้วยเสมอ อีกกรณีคือการผิดปกติหรือบาดเจ็บของนัยน์ตาที่ทำให้เกิดการผลิตน้ำตาที่มากเกินไป ซึ่งสิ่งนี้จะไม่เกี่ยวกับการตันของท่อน้ำตาแต่ระบายไม่ทันครับ

ในกรณีอื่นๆที่พบยากจากกรณีท่อน้ำตาตันคือความผิดปกติของฟัน โรคฟันโดยเฉพาะที่เกิดในระดับเกรดสูงที่มีความเสียหายของรากฟันจะส่งผลให้ท่อและต่อมน้ำตาอักเสบ หรือมีการอุดตันเสมอๆครับ ถ้าตรวจพบก็ควรต้องแก้ไขตามสาเหตุนั้นๆร่วม

ดังนั้น ในกรณีที่พบน้ำตาไหลมาก อาจไม่ใช่ท่อน้ำตาตันเท่านั้น จึงต้องหาสาเหตุให้แน่ชัด

ในกรณีแก้ไขเบื้องต้น ให้ทำการเช็ดบริเวณผิวหนังรอบดวงตาและเปลือกตาให้สะอาดอยู่เสมอด้วยน้ำเกลือหรือน้ำอุ่นครับ จะลดการระคายเคือง และเปิดเปลือกตาดูใต้เปลือกตาและในลูกนัยน์ตาว่าแดงหรือไม่ ถ้าแดงแสดงว่ามีปัญหาที่ลูกตาและผลิตน้ำตามาก ให้ทำการหยอดตาช่วย ซึ่งต้องได้รับคำแนะนำจากหมอตามปัญหาที่พบเพราะยาแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน แต่ถ้าแดงเฉยๆ ไม่พบตาดำขุ่น อาจพิจารณาใช้ยาหยอดตาแก้อักเสบทั่วไป หรือถ่ายรูปไปให้หมอดูเพื่อจัดยาได้ ถ้าไม่สะดวกพาไปครับ แต่ถ้าตาดำขุ่นใช้ยาปฏิชีวนะหยอดอย่างเดียวและควรไปพบหมอครับ อาการโดยรวมก็จะดีขึ้น

ในกรณีที่พบน้ำมูกมากและมีอาการระบบหายใจอื่นๆ ควรไปหาหมอโดยตรง เพราะอาจไม่ใช่ที่ท่อน้ำตาตันแต่เป็นเพราะโรคระบบหายใจเหนี่ยวนำตั้งแต่โพรงจมูก ไซนัส และปอด การรักษตรงตามสาเหตุก็จะตอบสนองและดีขึ้นรวมทั้งท่อน้ำตาเองครับ

และในกรณีที่เป็นท่อและต่อมน้ำตาอักเสบจะพบอาการบวมบริเวณด้านหน้าไปถึงขอบตาล่างได้ การรักษาต้องร่วมกันทั้งการพ่นยา การกินยา ไปถึงการล้างท่อน้ำตาลดการอุดตัน การพ่นยาจะช่วยให้เกิดการละลายตะกอนของน้ำตาได้ดีและบางตัวอาจไม่ต้องล้างท่อน้ำตาเลย และการได้รับยาละลายเสมหะ และยาปฏิชีวนะตามชนิดเชื้อที่ก่อโรคจะช่วยทำให้หายได้ครับ

ในกรณีของโรคฟันก็พิจารณารักษาตามเกรดความรุนแรงที่พบ

ในกรณีที่อุดตันแบบเรื้อรังอาจเกิดจากการบวมของเนื้อเยื่อท่อน้ำตา การลดการอักเสบก็จะเหมาะกว่าการล้างท่อน้ำตา แต่ทุกกรณีสามารถทำการล้างท่อน้ำตาได้แต่อาจไม่จำเป็นเท่าการรักษาตามสาเหตุก่อน

การจัดการเบื้องต้นดังข้างต้น คือการล้างรอบตาและเปลือกตาให้สะอาดด้วยน้ำอุ่นหรือน้ำเกลือเจือจาง เช็ดบ่อยๆ จะช่วยลดการระคายเคืองได้ และลดการเกิดผิวหนังอักเสบ ทั้งนี้ต้องหาสาเหตุให้พบครับก็จะดีขึ้นหรือหายได้แม้ว่าจะกลับมาเป็นซ้ำๆได้ครับ